Τετάρτη 21 Μαρτίου 2018

Η ΚΛΙΜΑΚΑ ΚΑΡΝΤΑΣΣΕΒ





   Το 1964, ο ρωσικός αστροφυσικός Νικολάι Καρντάσσεβ κατάλαβε ότι οι πολιτισμοί μπορούν να κατηγοριοποιηθούν από τη συνολική ποσότητα ενέργειας που τους είναι διαθέσιμη. Καθόρισε τρία επίπεδα πολιτισμών με βάση την ικανότητά τους να αξιοποιήσουν και να χρησιμοποιήσουν την εξουσία. Αυτές έχουν επεκταθεί από άλλες τέσσερις (υπό το πρίσμα των όλο και πιο άγριων εικασιών που γεννήθηκαν από το πάντρεμα μαθηματικών και της θεωρητικής φυσικής).

Η κλίμακα Kardashev, όπως αποκαλείται, απαριθμεί τώρα 7 επίπεδα πολιτισμών με βάση την κατανάλωση ενέργειας και έμμεσα την τεχνολογική πρόοδο και επέκταση τους.


Τύπος 0

Ένας πολιτισμός που εκμεταλλεύεται την ενέργεια του οικείου πλανήτη του, αλλά όχι στο πλήρες δυναμικό του ακόμα.
Όπως ίσως έχετε μαντέψει, αυτός είναι ο παλιός δικός μας πολιτισμός. Είμαστε σήμερα περίπου στο 0,73 στην κλίμακα Kardashev. 
Προβλέπεται ότι θα φθάσουμε στον τύπο Ι σε περίπου 100 χρόνια, περίπου, ανάλογα με το πόσο γρήγορα προχωρά η τεχνολογία μας και πόσο επιμελώς δημιουργούμε.




Τύπος Ι

   Ένας πολιτισμός που είναι ικανός να αξιοποιήσει τη συνολική ενέργεια του οικείου πλανήτη του.

Εκεί κατευθυνόμαστε, είτε το θέλουμε είτε όχι. Το καλό μέρος είναι ότι θα επιτύχουμε μια απόλυτη κορύφωση, το κακό είναι ότι σύντομα θα έχουμε περισσότερη ζήτηση ενέργειας από προσφορά, επειδή η εξέλιξη δεν μπορεί να σταματήσει τόσο εύκολα. Θα έπρεπε να εγκαταλείψουμε τη Γη και να αρχίσουμε να αντλούμε άλλους πλανήτες για την αξία τους ή ακόμα και να αντλήσουμε από το δικό μας αστέρι άμεσα για την ενέργεια του.

Ανεξάρτητα από το να γίνει κανείς ένας πολιτισμός τύπου Ι, είναι γενικά ένα καλό πράγμα. Τουλάχιστον στη μυθοπλασία, διότι εκ των πραγμάτων θα έπρεπε να ασκούμε μια απόλυτα ελεγχόμενη ισορροπία με τον πλανήτη για να διατηρηθούμε ως είδος.

Ως πολιτισμός τύπου Ι, θα μπορούσαμε να ελέγξουμε πλήρως τη Γη. Ίσως ακόμη να επηρεάσουμε τον καιρό, να ελέγξουμε τις ηφαιστειακές εκρήξεις και τους σεισμούς, να επηρεάσουμε την παγκόσμια χλωρίδα και πανίδα, τη γεωλογική ανακατασκευή, την τεκτονική πλάκα κλπ. Αυτό είναι πολύ φοβερό! Από την άλλη πλευρά, θα έπρεπε να ανακυκλώνουμε τα πάντα για να υπάρχουμε.


Τύπος ΙΙ

   Ένας διαστρικός πολιτισμός, ικανός να εκμεταλλευτεί τη συνολική ενεργειακή απόδοση ενός αστέρα.

Αυτό είναι το επόμενο στάδιο στην εξέλιξη ενός πολιτισμού και προϋποθέτει ένα επίπεδο τεχνολογικής ανάπτυξης που επιτρέπει γιγαντιαίες κατασκευές και μέγιστη αποτελεσματικότητα. Οι δομές γνωστές ως Σφαίρες Dyson έρχονται στο μυαλό εδώ, οι οποίες είναι γιγαντιαίες δομές που προορίζονται να αξιοποιήσουν την ενέργεια των αστεριών.

Φαντάζομαι ότι ένας πολιτισμός τύπου ΙΙ δεν θα κατασκευάσει μόνο αυτά τις μεγα-κατασκευές, αλλά θα τις κατοικήσει και θα ελέγξει εντελώς τι συμβαίνει μέσα τους. Θα ελέγχει την τροχιά όλων των πλανητών στο σύστημα αυτό, θα συλλέγει αστεροειδείς και κομήτες στον ελεύθερο χρόνο του και θα καταναλώνει ουσιαστικά ολόκληρο το ηλιακό σύστημα. Μια εκφοβιστική δύναμη να παρατηρεί κανείς.



Τύπος ΙΙΙ

   Ένας γαλαξιακός πολιτισμός, ικανός να κατοικήσει και να αξιοποιήσει την ενέργεια ενός ολόκληρου γαλαξία.

Εδώ αρχίζουμε να αποτολμούμε θεωρίες σε μια πραγματικά προκλητική περιοχή της επιστημονικής φαντασίας.

Ένας πολιτισμός τύπου III θα κάλυπτε ολόκληρο τον γαλαξία, αποικίζοντας και ελέγχοντας πολλά συστήματα. Θα ήταν σε θέση να αξιοποιήσει, να αποθηκεύσει και να χρησιμοποιήσει την ενεργειακή απόδοση όλων των αστεριών μέσα στον γαλαξία. 

Ένας τέτοιος πολιτισμός θα χρησιμοποιούσε πλανήτες σαν δομικά στοιχεία, θα μπορούσε να μεταφέρει πλανήτες από ένα ηλιακό σύστημα σε άλλο, να συγχωνεύσει ηλιακά συστήματα, να συγχωνεύσει αστέρια, να απορροφήσει σουπερνόβα και ακόμη και να δημιουργήσει αστέρια. Ο γαλαξίας θα είναι η παιδική χαρά τους και όλα μέσα σε αυτόν γίνονται ένα παιχνίδι.


Τύπος IV

Ένας συμπαντικός πολιτισμός, ικανός να αξιοποιήσει την ενέργεια ολόκληρου του σύμπαντος.

Αυτός ο πολιτισμός θα είναι υπεργαλαξιακός, ικανός να ταξιδέψει σε όλο το σύμπαν και να καταναλώνει την παραγωγή ενέργειας από διάφορους, ενδεχομένως κι όλους τους γαλαξίες. Σκεφτείτε αυτό το αδιανόητο μέγεθος!

Θα ήταν επίσης σε θέση να σχεδιάσει ογκώδεις αναλογίες, όπως το χειρισμό του χωροχρόνου και να επηρεάζει την εντροπία, φθάνοντας έτσι στην αθανασία σε μεγάλη κλίμακα. Ένας ουσιαστικά άφθαρτος και εξαιρετικά ουτοπικός πολιτισμός.


Τύπος V

Ένας πολυσυμπαντικός πολιτισμός, ικανή να αξιοποιήσει την ενέργεια πολλών συμπάντων.

Καλώς ήρθατε στη μεταφυσική! Αφήστε την κοινή λογική σας στην πόρτα και απελευθερώστε τη φαντασία σας πριν εισέλθετε.

Χωρίς αμφιβολία για ένα παιδί της αυξημένης δημοτικότητας της θεωρίας χορδών, ο πολιτισμός τύπου V θα ξεπερνούσε το δικό του σύμπαν. Θα κάλυπτε αμέτρητα παράλληλα σύμπαντα, θα μπορούσε να χειριστεί την ίδια τη δομή της πραγματικότητας.

Το βρίσκετε αυτό δύσκολο να το φανταστείτε σε πρακτικούς όρους; Δεν είστε μόνοι.



Τύπος VI

Ακόμη πιο αφηρημένη έννοια είναι ο πολιτισμός τύπου VI. Ο τύπος VI υπάρχει εκτός του χρόνου και του χώρου και είναι ικανός να δημιουργεί σύμπαντα και πολυσύμπαντα και να τα καταστρέφει εξίσου εύκολα. Είναι παρόμοιος σε έννοια με μια υπερθεότητα.

Είναι δύσκολο έστω και να φανταστεί κανείς μια ιστορία με έναν τέτοιο πολιτισμό, καθώς η τελειότητα και η άφθαρτη φύση του θα προσφέρουν ελάχιστες δυνατότητες σύγκρουσης. Εκτός αν, βέβαια, είστε ένας πολιτισμός χαμηλότερου τύπου που περιμένει να μασηθεί, να καταποθεί και να αφομοιωθεί από ένα τέτοιο τερατούργημα τύπου VI, ή υπάρχει ένας άλλος ανάλογης ισχύς πολιτισμός ως ανταγωνιστής. 
Η τελευταία εικασία είναι ακόμη πιο απίθανη υπό την προοπτική πως για όντα σε τέτοιες σφαίρες ύπαρξης όπου έχουν αγγίξει την τελειότητα, η ιδέα του ανταγωνισμού και της αντιπαράθεσης το πιθανότερο να είναι ανύπαρκτες.


ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Αρίστανδρος Ανδρομέδειος